W trakcie wykonywania prac palowych oraz po ich zakończeniu dokonywane są badania kontrolne mające na celu potwierdzenie przyjętych w dokumentacji projektowej założeń. Kontrole te można zasadniczo podzielić na dwie grupy. Grupa pierwsza to kontrola bieżąca wykonywana bezpośrednio w czasie prac palowych. Grupa druga to badania kontrole przeprowadzane na wykonanych elementach (np. palach). Zakres badań zarówno dla grupy pierwszej jak i drugiej uzależniony jest od przyjętej technologii wykonywania prac palowych i powinien zostać każdorazowo określony w dokumentacji projektowej oraz specyfikacji technicznej.
Do grupy pierwszej zaliczamy kontrolę polegającą na sprawdzeniu i potwierdzeniu m.in.:
- poprawności wytyczenia pali oraz ich numeracji,
- założonych w projekcie średnic przewiertów i średnic pali,
- przyjętych w dokumentacji projektowej warunków gruntowych,
- rzędnych głowicy i podstawy pala,
- rodzaju i ilości użytego zaczynu cementowego lub betonu,
- rodzaj i ilość zabudowanego zbrojenia,
- wytrzymałości na ściskanie zastosowanego do wykonywania pali materiału.
Wszystkie te dane powinny zostać określone w metrykach wykonanych pali.
Do grupy drugiej zaliczamy badania statyczne lub dynamiczne polegające na określeniu nośności wykonanych pali.
Badania statyczne wykonujemy z wykorzystaniem balastu lub pali kotwiących. Ze względów ekonomicznych częściej stosowane są badania z użyciem pali kotwiących lub z wykorzystaniem metody mieszanej czyli pali kotwiących i balastu. Badania pali z wykorzystaniem balastu stosujemy w przypadku gdy nie mam możliwości wykorzystania pali kotwiących lub gdy badaniu poddawane są strefy gruntu, np. w przypadku kolumn kamiennych.
Badania dynamiczne to badania wykorzystujące efekty fizyczne związane z dynamiką. Charakteryzuje jej stosunkowo niewielki koszt wykonania oraz krótki czas obejmujący przygotowanie pala do badania oraz samo badania.
Dodatkowym badaniem może być badania ciągłości pali metodą nieniszczącą. Możliwość zastosowania tego badania uzależniona jest od technologii w jakiej wykonane zostały pale.
W przypadku wykonywania badań, w zakresie próbnych obciążeń, należy stosować się do zaleceń projektanta, normy PN-83/B-02482, Eurokodów lub innych obowiązujących przepisów i wytycznych.